Bộ Xích trong tiếng Trung (彳) trong tiếng Trung thường tượng trưng cho bước chân, sự di chuyển, hoặc con đường. Việc hiểu rõ về bộ Xích không chỉ giúp bạn giải mã nhiều chữ Hán phức tạp mà còn mở ra cánh cửa đến với kho tàng từ vựng liên quan đến hành động, phương hướng, và các khái niệm về khoảng cách.
Bộ Xích trong tiếng Trung là gì?
Bộ Xích (彳) là một trong 214 bộ thủ Khang Hy, đứng ở vị trí thứ 60. Nghĩa gốc của bộ Xích là “bước chân ngắn“, “bước đi chậm“, hoặc “con đường nhỏ“. Hình dạng của chữ Xích được cho là phỏng theo hình ảnh hai bước chân, một bước trái và một bước phải, hoặc một dấu chân còn dang dở, tượng trưng cho hành động đi lại, di chuyển.
Nguồn gốc và ý nghĩa của bộ Xích
Nguồn gốc của chữ Xích có thể được truy về các hình vẽ cổ, mô tả các dấu chân hoặc hành động đi bộ. Từ hình ảnh ban đầu này, ý nghĩa của bộ Xích đã phát triển và mở rộng ra nhiều khía cạnh:
- Bước chân, đi lại, di chuyển: Đây là ý nghĩa cơ bản và trực tiếp nhất của bộ Xích. Các chữ có bộ Xích thường liên quan đến hành động đi bộ, đi lại, hoặc bất kỳ hình thức di chuyển nào.
- Ví dụ: 行 (xíng – đi, hành động), 往 (wǎng – đi đến, hướng về).
- Con đường, lối đi: Từ việc di chuyển, bộ Xích cũng gợi ý về con đường, lối đi hoặc tuyến đường.
- Ví dụ: 街道 (jiēdào – đường phố).
- Hành vi, hành động: Do liên quan đến “đi”, “làm”, bộ Xích cũng có thể ám chỉ hành vi, cách thức xử sự.
- Ví dụ: 行为 (xíngwéi – hành vi).
- Trật tự, thứ tự: Trong một số trường hợp, ý nghĩa của bộ Xích có thể mở rộng ra sự tuần tự, có thứ tự.
- Ví dụ: 秩序 (zhìxù – trật tự).
Các biến thể của bộ Xích
Bộ Xích có hình dạng khá đặc trưng và dễ nhận biết. Khi là một thành phần của chữ Hán, nó hầu như luôn xuất hiện ở phía bên trái, đóng vai trò là một “bên đường” hoặc “bước đi” của chữ.
- 彳 (chì): Dạng đứng độc lập, mang ý nghĩa là “bước chân“, “đi lại“. Tuy nhiên, dạng độc lập này ít được sử dụng như một từ riêng biệt mà chủ yếu là một bộ thủ cấu tạo chữ.
- Khi là một phần của chữ, bộ Xích luôn đóng vai trò là phần bên trái, mang ý nghĩa liên quan đến sự di chuyển, hành động, hoặc đường đi.
- Ví dụ: 街 (jiē – phố), 待 (dài – đợi), 律 (lǜ – luật), 循 (xún – tuần hoàn, tuân theo), 很 (hěn – rất), 往 (wǎng – đi đến), 征 (zhēng – chinh phạt), 彼 (bǐ – kia, bên kia).
Việc nhận diện bộ Xích và hiểu ý nghĩa liên quan đến bước đi, sự di chuyển, hành động là rất quan trọng, giúp bạn phân tích cấu trúc chữ Hán và suy đoán ý nghĩa của từ, đặc biệt là các từ liên quan đến phương hướng, hành vi và đường đi.
Cách viết bộ Xích trong tiếng Trung
Từ vựng có chứa bộ Xích trong tiếng Trung
Bộ Xích là một bộ thủ phổ biến, xuất hiện trong nhiều chữ Hán có ý nghĩa liên quan đến đi lại, di chuyển, hành động, và các khái niệm về đường đi hoặc thứ tự. Dưới đây là một số ví dụ tiêu biểu, bao gồm cả từ đơn và từ ghép, giúp bạn mở rộng vốn từ của mình.
Từ đơn có chứa bộ Xích (彳)
| Từ vựng có chứa bộ Xích trong tiếng Trung | Pinyin | Nghĩa |
| 彳 | chì | Bước chân ngắn (bộ thủ) |
| 很 | hěn | Rất |
| 往 | wǎng | Đi đến, hướng về |
| 征 | zhēng | Chinh phạt,征 (chinh, trưng) |
| 待 | dài | Đợi, đối đãi |
| 律 | lǜ | Luật, quy luật |
| 循 | xún | Tuần hoàn, tuần tự |
| 彼 | bǐ | Kia, bên kia |
| 役 | yì | Dịch vụ, lao dịch, chiến tranh |
| 径 | jìng | Đường nhỏ, đường kính |
| 徒 | tú | Người đi bộ,徒 (đồ) |
| 徐 | xú | Chậm rãi, từ từ |
| 得 | dé | Được, đạt được, phải (kết quả) |
| 徒 | tú | Đi bộ, đồ đệ |
| 徘 | pái | Đi thơ thẩn (trong 徘徊) |
Từ ghép có chứa bộ Xích
Các từ ghép thường mang ý nghĩa phức tạp hơn, nhưng nếu bạn nhận ra bộ Xích, bạn có thể dễ dàng liên hệ đến ý nghĩa tổng quát của từ đó liên quan đến di chuyển, hành động hoặc phương hướng.
| Từ vựng có chứa bộ Xích trong tiếng Trung | Pinyin | Nghĩa |
| 很美 | hěnměi | Rất đẹp |
| 很高兴 | hěngāoxìng | Rất vui |
| 前往 | qiánwǎng | Đi về phía trước, đi đến |
| 往常 | wǎngcháng | Thường lệ, như thường ngày |
| 征服 | zhēngfú | Chinh phục |
| 等待 | děngdài | Đợi, chờ đợi |
| 对待 | duìdài | Đối xử |
| 法律 | fǎlǜ | Pháp luật |
| 纪律 | jìlǜ | Kỷ luật |
| 遵循 | zūnxún | Tuân theo, làm theo |
| 彼此 | bǐcǐ | Lẫn nhau, đôi bên |
| 役使 | yìshǐ | Sử dụng, sai khiến |
| 直径 | zhíjìng | Đường kính |
| 步行 | bùxíng | Đi bộ |
| 徒步 | túbù | Đi bộ (thám hiểm, du lịch) |
| 徒弟 | túdì | Đệ tử |
| 慢慢地 | mànmàn de | Chậm rãi |
| 得到 | dédào | Đạt được, có được |
| 行 | xíng | Đi, hành động (âm khác) |
| 街道 | jiēdào | Đường phố |
| 德行 | déxíng | Đức hạnh, đạo đức |
| 徘徊 | páihuái | Đi thơ thẩn, do dự |
| 衡 | héng | Cân bằng, đo lường (âm khác) |
Các mẫu câu chứa bộ Xích trong tiếng Trung
Bộ Xích và các từ vựng chứa nó xuất hiện rất nhiều trong giao tiếp hàng ngày. Dưới đây là một số mẫu câu thông dụng để bạn luyện tập và ứng dụng.
| Mẫu câu có chứa bộ Xích trong tiếng Trung | Pinyin | Nghĩa |
| 我今天很高兴。 | Wǒ jīntiān hěn gāoxìng. | Hôm nay tôi rất vui. |
| 我们应该往前走。 | Wǒmen yīnggāi wǎng qián zǒu. | Chúng ta nên đi về phía trước. |
| 他对待朋友很真诚。 | Tā duìdài péngyou hěn zhēnchéng. | Anh ấy đối xử với bạn bè rất chân thành. |
| 请遵守法律。 | Qǐng zūnshǒu fǎlǜ. | Xin hãy tuân thủ pháp luật. |
| 学生应该遵循校规。 | Xuéshēng yīnggāi zūnxún xiàoguī. | Học sinh nên tuân theo nội quy nhà trường. |
| 我们彼此帮助。 | Wǒmen bǐcǐ bāngzhù. | Chúng tôi giúp đỡ lẫn nhau. |
| 这个圆的直径是多少？ | Zhè ge yuán de zhíjìng shì duōshao? | Đường kính của hình tròn này là bao nhiêu? |
| 我喜欢步行去上班。 | Wǒ xǐhuan bùxíng qù shàngbān. | Tôi thích đi bộ đi làm. |
| 他得到了很多帮助。 | Tā dédào le hěn duō bāngzhù. | Anh ấy đã nhận được rất nhiều sự giúp đỡ. |
| 这条街很热闹。 | Zhè tiáo jiē hěn rènào. | Con phố này rất nhộn nhịp. |
| 他总是慢慢地做事。 | Tā zǒng shì mànmàn de zuòshì. | Anh ấy luôn làm việc chậm rãi. |
| 他们的行为令人钦佩。 | Tāmen de xíngwéi lìng rén qīnpèi. | Hành vi của họ khiến người khác khâm phục. |
| 她喜欢在花园里徘徊。 | Tā xǐhuan zài huāyuán lǐ páihuái. | Cô ấy thích đi thơ thẩn trong vườn. |
| 老师有很多徒弟。 | Lǎoshī yǒu hěn duō túdì. | Thầy giáo có rất nhiều đệ tử. |
| 请稍待片刻。 | Qǐng shāo dài piànkè. | Xin hãy đợi một lát. |
| 他往窗外看。 | Tā wǎng chuāngwài kàn. | Anh ấy nhìn ra ngoài cửa sổ. |
| 这场战争征服了许多国家。 | Zhè chǎng zhànzhēng zhēngfú le xǔduō guójiā. | Cuộc chiến này đã chinh phục nhiều quốc gia. |
| 他是一个很认真的人。 | Tā shì yí ge hěn rènzhēn de rén. | Anh ấy là một người rất nghiêm túc. |
Như vậy, Edmicro HSK đã giải thích về bộ Xích trong tiếng Trung Quốc và cung cấp thêm các từ vựng thông dụng có chứa bộ Xích. Hy vọng, qua đó, bạn có thể học và củng cố thêm kiến thức về tiếng Trung. Đừng quên theo dõi các bài viết tiếp theo về tiếng Trung của Edmicro HSK nhé!
Xem thêm:
